Jak wprowadzać dziecko w świat kultury? Czy kultura pomaga nam w wychowywaniu dzieci? Rozmawiamy z Ewą Świerżewską redaktor naczelną portalu Qlturka.pl, założycielką portalu Egodziecka.pl, promotorką kultury, recenzentką, tłumaczką i mamą dwóch córek.

Beata Mąkolska, Wellnessday.eu: Pani Ewo, odnoszę wrażenie, że w dzisiejszych czasach rola kultury w wychowaniu dzieci jest niedoceniana. Mamy dostęp do dużej ilości informacji, książek, spektakli, a ogromna ilość rodziców wybiera hipermarkety i telewizor. W jaki sposób, Pani zdaniem, obecność elementów kultury na co dzień pomaga rodzicom w wychowaniu dziecka? Czy jest to dobry pomysł na socjalizację dziecka?

Ewa Świerżewska: A ja mam wrażenie, że z jednej strony jest tak, że rzeczywiście rodzice nie zdają sobie sprawy z tego, jak istotna jest kultura w wychowaniu, nie przywiązują do tego wagi, choć to prostsze, niż się zdaje; inni mają natomiast poczucie, że skoro dzieci oglądają telewizję, czytają (często tylko lektury, no ale w ogóle), słuchają muzyki, to sprawa załatwiona. Jest jednak coraz więcej "świadomych" rodziców, dla których teatr, książki, dobra muzyka, działania plastyczne to kluczowe elementy wpływania na rozwój, ale też normalne elementy codziennego życia.

BM: Co ma Pani na myśli?

Ewa Świerżewska: Często nie zdajemy sobie sprawy, że książki dla dzieci to nie tylko rozrywka i sposób spędzania czasu, ale też narzędzie do poznawania świata, a nawet rozwiązywania różnych problemów. Podobnie jest z muzyką - ma ona wpływ na emocje - pozwala się wyciszyć, lub wprost przeciwnie - do daje energii. Za to teatr to niezwykła stymulacja wyobraźni - przenosi w inne światy; pozwala oderwać się od schematycznego myślenia, którym dziecko karmione jest już od przedszkola.
Uczestnictwo w kulturze jest też rewelacyjną metodą przekazywania wartości, uczenia współdziałania w grupie. Dzieci obserwują relacje - w książkach, filmach, spektaklach i przenoszą je (bądź nie, jeśli są one nieprawidłowe, a świadomy rodzic podejmie rozmowę na ten temat) do własnego życia.
Warto zatem zdać sobie sprawę, że wszędzie wokoło, na wyciągnięcie ręki, znajdują się elementy mogące nam pomóc (nie wyręczyć) w wychowaniu dzieci, w zapewnieniu im prawidłowego rozwoju emocjonalnego; wzbogacające nie tylko życie dziecka, ale i całej rodziny.

BM: W artykule zamieszczonym w ramach akcji Kobieta Sukcesu, użyła Pani pięknego sformułowania "wprowadzać dzieci w kulturę". Co możemy robić na co dzień, aby właśnie wprowadzać dzieci w kulturę?

Ewa Świerżewska: To jest prostsze, niż by się mogło wydawać. Pamiętajmy, że kultura to nie tylko wizyta w Teatrze Wielkim czy w filharmonii. Kultura otacza nas, jest na wyciągnięcie ręki. Nie wymaga wielkiego wysiłku, wielkich wydatków. Wymaga jednak od rodziców odrobiny wyobraźni, chęci, dobrej woli, no i świadomości, że są proste alternatywy dla pilota od telewizora. Oczywiście, być może nie jest to najprostsza droga, ale za to taka, które w pozytywny sposób wpływa na rozwój dziecka, na jego przyszłe życie.
Jeśli ktoś oczekuje prostych rad, wskazówek, proszę bardzo:

• Książki - czytajmy, podsuwajmy do czytania, rozmawiajmy o nich, próbujmy osadzać je w szerszym kontekście kulturowym (w epokach historycznych, krajach, w których powstawly). Mogą być punktem wyjścia do zabaw  - plastycznych, literackich.

• Spektakle teatralne - możemy na nie chodzić, jeśli jest taka możliwość (wiadomo, że teatry są jedynie w dużych miastach, a na bilety nie każdy może sobie pozwolić). Jednak w teatr można się także bawić. Dostępne są scenariusze spektakli (np. w Internecie), można scenariusz napisać samodzielnie; wraz z dziećmi wykonać lalki, scenografię, wszystkie potrzebne elementy.  P

• Filmy - nikt nie mówi, że wszystko, co na ekranie, to samo zło. Jest wiele świetnych filmów dla dzieci (np. twórczość Astrid Lindgren sfilmowana w latach 60.; telewizyjne realizacje Andrzeja Maleszki itp.); są programy przyrodnicze i wiele innych propozycji, które niosą mądre treści. Oczywiście najlepiej by było, gdyby dzieci oglądały telewizję razem z rodzicami. Wtedy nawet w chwilach, gdy wydarza się coś groźnego, niezrozumiałego, jest ktoś, kto wytłumaczy, opowie, wyjaśni.

BM: Egodziecka.pl - Pani nowe dzieło, ma bardzo ciekawą nazwę. Skąd pomysł na taką nazwę? Według Freuda ego dopiero się kształtuje na przestrzeni lat, w Hinduizmie z kolei jest podział na ego fałszywe, utożsamiane tylko z ciałem i ego prawdziwe - to dotyczące duszy. A ego dziecka? Czy to zamiennik dla "tożsamości"?

Ewa Świerżewska: Myśląc nad nazwą dla nowego portalu potraktowaliśmy słowo "ego" dosłownie, jako "ja" - abstrahując od Freuda i psychoanalizy. Chodziło o pokazanie, że dziecko ma własne "ja", własną tożsamość, że od urodzenia jest człowiekiem, na którym trzeba się skupiać, wspierać jego rozwój. Wiedzieliśmy, że skupimy się na rozwoju emocjonalnym, społecznym i intelektualnym; na wychowaniu - że nie będzie to portal parentingowy, a wysokojakościowy portal tamatyczny, ekspercki, do tworzenia którego zaprosimy specjalistów ze wszystkich dziedzin związanych z rozwojem, wychowaniem dzieci. No i udało się. Z Egodziecka współpracuje grupa psychologów, pedagogów, logopedów, którzy językiem przystępnym, zrozumiałym, piszą o rzeczach ważnych, kluczowych dla każdego rodzica, któremu zależy - a zależeć powinno wszystkim. I to też nasza misja - pokazywać, że nie trzeba wiedzy akademickiej, setek przeczytanych książek, by dobrze i mądrze wychowywać dzieci.

Przeczytaj drugą część wywiadu:

Pozytywne emocje dziecka - Dziecko i trochę kultury cz.2 (DTC)

Od Redakcji: Sylwetka Pani Ewy Świerżewskiej została przedstawiona w akcji KOBIETA SUKCESU (Zobacz: Kobieta sukcesu: Ewa Świerżewska >>)

Artykuł jest częścią akcji DZIECKO TEŻ CZŁOWIEK prowadzonej na portalu Wellnessday.eu w maju i czerwcu 2012. Akcja ma na celu zwrócenie uwagi na konieczność wychowania dziecka poprzez szacunek do niego i uznawanie odrębnej tożsamości dziecka.

PATRONAT HONOROWY NAD AKCJĄ OBJĄŁ

"Jestem przekonany, że prowadzona przez portal akcja spotka się z dużym zainteresowaniem, a wypowiedzi ekspertów pomogą wszystkim, którzy szukają pomocy w mądrym wychowaniu swoich pociech."

Rzecznik Praw Dziecka Marek Michalak

(zobacz pismo PDF >>)

Akcję wspierają: